Tekst: Rynk Bosma
Foto's: Romy Postma
Video: KNKB Media
De editie nummer 119 van de Freule in Wommels kende een slotouverture die qua dramatiek niet zou misstaan in een opera van de Italiaanse operacomponist Giuseppe Verdi. Triomf en de wreedheid van de tragiek, de twee magneten die er voor zorgen dat mensen van sport houden, in dit geval van kaatsen. De romantische doelstelling van de freule van Wommels om via het organiseren van een jongenspartij de jeugd op het rechte pad te houden kende bij de editie van 2021 een variant.
Met een romantische bril op zou het beeld kunnen oproepen van een mooie jongedame op een balkon, een beeld dat je dus zo uit een opera van de eerdergenoemde Verdi zou kunnen plukken. Onder dat balkon negen jongemannen die geknield met een bos rozen een ode of lofzang brengen aan die jongedame die luistert naar de naam kaatssport.
Hun namen zijn Dietmer Kuperus, Yoram Elzinga en Redmar Cnossen uit Bolsward, Wiebe Siemen Leenstra, Harold de Boer en Jelmer Miedema uit Jellum-Beers en Steven Koster, Robin Benders en Jorrit Palma. De omgekeerde volgorde van de latere prijswinnaars.
Met eerst die halve finale tussen het trio van Bolsward en Tzum. De jongens in de Friese vlag hadden het voordeel van een evenwichtiger taakverdeling. Tel maar op, Dietmer Kuperus aan de opslag, Yoram Elzinga als ijzersterke voorperkspeler en Redmar Cnossen als tweede opslager en achterin. Vergelijk dat met de taken van Tzum. Steven Koster beheerde het perk als een kasteelheer die driekwart voor zijn rekening nam. De uiterst nuttige Robin Benders stond met de rug tegen de kwaadlijn terwijl de veertienjarige Jorrit Palma de balkeerder was.
Je zou bij zo’n perkbezetting de platte bal verwachten maar vaak liep de opslag van de Bolswarder opslager synchroon met het oplopen van Koster naar de voorlijn. Vijf bovenslagen waren het gevolg en Koster had zijn evenknie in Elzinga die met vijf bovenslagen eveneens soms wel raad wist met de snelle opslag van Koster.
Koster was in die halve finale een moeilijk te peilen fenomeen aan de opslag. Vijf zitballen tegenover elf opslagmissers. Op de zes twee keer een zitbal, maar ook drie keer een misser. Het overgrote deel van de winst pakte Koster in het perk. De 3-1 voorsprong van Bolsward werd genivelleerd tot 3-3 en toen moest Elzinga even van het veld, een blessure. Geen tactische zet, zo benadrukte coach Peter van Zuiden na afloop want Elzinga begon al niet fit aan deze Freule.
Het ging richting vier eersten en Tzum kwam zelfs op een 5-4 achterstand. Koster herstelde het evenwicht op 6-2 met een bovenslag en dat betekende de willekeur van het laatste eerst. Spannend was het wel, en mentaal moest Koster nogal sterk zijn. Tel maar op, een zitbal van Koster op 4-4 betekende 6-4 voor Tzum. Vervolgens tilt Koster de bal over het perk, 6-6, en ‘dan moatte je wer’. Een kaats van drie meter door Cnossen was een wankele basis. De uitslagbal van Koster wordt kwaad geretourneerd door Elzinga die toen even wenste dat hij ergens anders was.
Een finale dus met een ‘uitgerust’ Jellum-Beers die ook het voordeel had van een evenwichtige taakverdeling. Miedema grossierde in zitballen, maar die zeven treffers werden geneutraliseerd door eveneens zeven missers. Toch marcheerde Jellum-Beers volgens verwachting naar een 4-1 voorsprong. Die stand riep herinneringen op aan twee jaar geleden toen Berltsum met Thomas Dijkstra ook die voorsprong had. Toen een tragisch scenario, en dat was nu niet anders voor de winnaars van de generale in Franeker.
Op 3-1 en 4-2 bleef Koster liggen na een tussenspelsituatie. Kramp aan de hamstrings, zo luidde de diagnose van Jelle Eijzenga, maar ook: ‘Dat kinne je der wol út keatse’. Het wordt vier eersten gelijk en als Koster op 6-4 de bal te ver richt lijkt het einde nabij voor de jongens uit Tzum. Het wordt 5-4 en 4-4 en Miedema weet de kaats te behouden, 6-4, ‘op ‘e dea’ dus. Schildknaap Benders poetst zijn nuttigheid op met het nodige geluk. Hij slaat de bal hoog uit en heeft over geluk niet te klagen als De Boer die bal mist en dus de kaats voorbij is geslagen, 6-6, Tzum leeft nog. En dat leven wordt nog met een eerst verlengd als Miedema op die stand de kaats niet kan passeren.
Het laatste eerst, Koster slaat op 2-2 zijn zesde en zevende bal boven, 6-2 dus. Harold de Boer slaat eveneens boven en dan is het 5-5 en 6-4. De opgeslagen bal is diep, erg diep in het linkerhoekje, Miedema laat de bal vol verwachting vallen, vijf centimeter verwijderd van de lijnen. In een opera zou je de engelen horen zingen, nu hoorde je de onuitsprekelijke vreugdekreten van alles wat Tzum was. Geen Berlijnse muur, maar een kleine vijf centimeter als afscheiding tussen vreugde en verdriet.
Twee partijen die een gehele dag goed maakten. Maar ook twee partijen die lieten zien hoe wreed sport kan zijn. Welbeschouwd gunde je dat lot niemand op die prachtige zomerse dag in Wommels.
Prijswinnaars Freule: 1. Tzum (Steven Koster, Robin Bender en Jorrit Palma); 2. Jellum-Beers (Wiebe Siemen Leenstra, Harold de Boer en Jelmer Miedema), 3. Bolsward (Dietmer Kuperus, Yoram Elzinga en Redmar Cnossen); 4. Witmarsum (Jari Visser, Colin Baarda en Nick Visser); Leeuwarden (Harmen Zuidema, Otte Algra en Rein Breuker)
Freulepartij in cijfers
Eerste omloop: 1. Kimswerd – 2. Oudebildtzijl 5-1 en 6-2; 3. Spannum – 4. Bolsward 1-5 en 6-6; 5. Grou – 6. Wommels 3-5 en 6-6; 7. Arum – 8. Makkum 5-3 en 6-4; 9. Witmarsum – 10. Folsgare 5-2 en 6-6; 11. Winsum – 12. Sint-Annaparochie 2-5 en 2-6; 13. Stiens – 14. Sexbierum/Pietersbierum 4-5 en 6-6; 15. Morra/Lioessens – 16. Baard 5-2 en 6-2; 17. Franeker – 18. Beetgum 2-5 en 2-6; 19. Jellum-Beers – 20. Niawier/Metslawier/Oosternijkerk 5-3 en 6-2; 21. Berltsum – 22. Dronryp 5-1 en 6-6; 23. Reahûs/Turns – 24. De Hommerts 4-5 en 0-6; 25. Sint-Jacobiparochie – 26. Lollum/Waaxens 5-3 en 6-4; 27. Reduzum – 28. Exmorra 5-5 en 4-6; 29. Achlum – 30. Tzum 2-5 en 2-6; 31 Raerd – 32. Leeuwarden 4-5 en 2-6; 33. Heerenveen – 34. Menaam 5-0 en 6-6; 35. Engelum staand nummer. Tweede omloop: 35. Engelum - 1. Kimswerd 5-1 en 6-6; 4. Bolsward - 6. Wommels 5-1 en 6-4; 7. Arum - 9. Witmarsum 2-5 en 0-6; 12. St-Annaparochie - 14. Sexbierum/Pietersbierum 5-5 en 6-6 ( Sexbierum/Pietersbierum wint); 15. Morra/Lioessens - 18. Beetgum 1-5 en 2-6; 19. Jellum-Beers - 21. Berltsum 5-2 en 6-0; 24. De Hommerts - 25. Sint-Jacobiparochie 5-1 en 6-2; 28. Exmorra - 30. Tzum 3-5 en 6-6; 32. Leeuwarden - 33. Heerenveen 5-2 en 6-2. Derde omloop: 35. Engelum - 4. Bolsward 0-5 en 4-6; 9. Witmarsum - 14. Sexbierum/Pietersbierum 5-2 en 6-4; 18. Beetgum - 19. Jellum-Beers 4-5 en 2-6; 24. De Hommerts - 30. Tzum 0-5 en 2-6; 32. Leeuwarden staand nummer. Vierde omloop: 32. Leeuwarden - 4. Bolsward 1-5 en 2-6; 9. Witmarsum - 19. Jellum-Beers 3-5 en 0-6; 30. Tzum staand nummer. Halve finale: 30. Tzum – 4. Bolsward 5-5 en 6-6 (Tzum wint); 19. Jellum-Beers staand nummer. Finale: 19. Jellum-Beers - 30. Tzum 5-5 en 4-6
.png)
