Tekst: Rynk Bosma
Foto's: Kaatsmuseum
Je zou het bericht van het overlijden van ‘master’ Bauke Jan Fokkema uit Peins bijna een bericht uit een andere tijd kunnen noemen. Het is vaak een bijkomstigheid bij het overlijden van mensen die een bovenmodale hoge leeftijd bereiken. Bij Bauke Jan Fokkema stond de teller op 97 jaar en dat is toch een bepaald indrukwekkende leeftijd. Geboren in het jaar 1925, op 26 januari, in het jaar van het koningspartuur van Taede Zijlstra, Klaas Kuiken en Ids Jousma.
Dertig jaar lang voorzitter van de Commissie Schoolkaatsen
Bauke Jan Fokkema werd in 1957 benoemd als hoofd van de openbare school in Peins en hij behoorde in het ‘proefjaar’ 1960 tot de initiatiefnemers van het zogenaamde schoolkaatskampioenschap. Samen met Rommert Politiek uit Lollum en via de schooljeugd vonden de CFKB via Politiek en de KNKB elkaar via Fokkema om zo te komen tot de Commissie voor Gemeentelijk en Provinciaal Schoolkaatsen. Met Fokkema als voorzitter en Politiek als secretaris en penningmeester.
Hoewel de vergadering op 14 juni 1960 welbeschouwd het startschot was voor de Commissie Schoolkaatsen gold het jaar 1960 nog als een ‘proefjaar’ met de openbare school van Baard met onder andere Romke Toering als eerste winnaar. Met de kanttekening dat Rommert Politiek toch ook eerder al zich als de grote animator en motor van het schoolkaatsen bewees.
Zo wordt Politiek ook herinnerd als hij wegens drukke werkzaamheden al in 1969 afscheid moet nemen van de Commissie. Het kan verkeren in een mensenleven, Politiek werd in 1926 geboren en overleed in 1980. Fokkema werd een jaar eerder geboren en kreeg van het levenslot de gelegenheid om lange tijd in ‘oarmanstiid’ te leven. Dertig jaar lang was hij voorzitter van de Commissie Schoolkaatsen en hij kreeg het speldje ‘lid van verdienste’ van de KNKB toen hij 25 jaar ononderbroken lid was geweest van de Commissie Schoolkaatsen. Dat was in 1985 en de toenmalige KNKB-voorzitter Pier Hidma speldde de jubilaris het speldje op.
,,Syn grutte krêft lei yn it stimulearjen fan de keatssport en bestjoerlik hat hy in soad foar it keatsen betsjutten’’
Hoewel het schoolkaatsen een gezamenlijk project was van de KNKB en de CFK, heeft Fokkema als voorzitter weinig gemerkt van tegenstellingen. ‘Je wurkje mei bern’, en dat betekende in die tijd altijd op zaterdag kaatsen. Bovendien speelde het houden van een ‘merke’ ook geen rol. ‘Der is gjin ûnderskied, sa haw ik dat altyd field’, zo zegt Fokkema in het jubileumboek Schoolkaatsen in Friesland 1960-2000, geschreven door zijn opvolger Date Nieuwland. De CFK benoemde Fokkema in 1990 tot ‘lid van verdienste’ van de eigen bond.
Fokkema trouwde met de in 1929 geboren Antje Fokkema-Dijkstra die in 2013 overleed. Geert Braaksma maakte Fokkema niet meer mee in de Commissie Schoolkaatsen, maar kreeg wel een indruk van Fokkema. Hij noemt Fokkema iemand uit het land van de notabelen. ,,Hy wie in echte bestjoerder.’’
Het toeval wil dat Sake Saakstra als voorzitter van de KNKB een voorwoord mocht schrijven in genoemd jubileumboek. De in Zweins opgegroeide Saakstra ging in Peins naar school en maakte daar als leerling ‘meester’ Fokkema mee. ,,Foar ús wie hy de keatsmeester. Op it plein leinen trije perken en foar skoaltiid, yn it skoft en tidens gymmestyk wie it keatsen. De bern dy’t wat oars woenen moasten har mar rêde. En mei gymmestyk krigen de famkes handwurkjen fan juf Anne, de frou fan meester Fokkema.’’
Met als jaarlijks hoogtepunt de Telegraafpartij om het kampioenschap van de gemeente Franekeradeel. Saakstra: ,,Durk Fokkema hat dat kampioenskip wûn en ik ha it letter ek wûn.’’ En dan op vrijdagmiddag las meester Fokkema voor uit Jelle van Sipke-Froukjes van Nienke van Hichtum.
Voor Saakstra was het wel bijzonder dat hij later tijdens zijn opleiding als onderwijzer nog stage heeft gelopen op zijn oude school in Peins bij meester Fokkema. Ook later hield Saakstra nog geregeld contact met ‘zijn’ meester Fokkema,
